نوار قلب
نوار قلب(الکتروکاردیوگراف)
نوارقلب دستگاهی است که جریانات الکتریکی قلب را بوسیله الکترودهایی که روی پوست بدن قرار می دهند ،می گیرند و سپس این جریانات را مانند یک نمودار می کشند. این نمودار، الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب نامیده می شود.
نوار قلب از سال ۱۹۰۱ ،مهمترین ابزار تشخیص پزشکی شناخته شده می باشد و باعث شده است تشخیص بسیاری ار بیماری های قلبی آسانتر شود.نوار قلب ساده و بی خطر می باشد و اطلاعات مهمی را از وضعیت قلب در اختیار متخصص قلب قرار می دهد.بوسیله این روش، دردهای قلبی و سکتههای قلبی را بررسی می کنند و تمام کسانی که مشکل حاد قلبی دارند،حتما باید اقدام به گرفتن نوار قلب بکنند.
کاربردهای نوار قلب
بوسیله نوار قلب خیلی از اختلالات قلبی و غیر قلبی (ریتمهای غیر طبیعی قلب، گرفتگی رگهای کرونر، سکتههای قلبی، هیپرتروفی عضلات قلب، علل تنگی نفس، اختلالات الکترولیتی، اثرات داروها و …) شناسایی می شوند.مهمترین استفاده ای که از توار قلب می شود ، بررسی بیماریهای ایسکمی قلب مانند آنژین صدری و سکته قلبی می باشد.این بیماری ها تغییراتی را در نوار قلب ایجاد می کنند و به کمک نوار قلب می توان محل سکته و شدت آنرا تعیین کرد.
افرادی هستند که قلبشان و یا قسمتی از قلبشان بزرگ شده است و همچنین افرادی هستند که مبتلا به آریتمیها یا بی نظمی قلبی هستند .که برای نشخیص آنها از نوار قلب استفاده می شود .نوارقلب به بررسی وضعیت الکتریکی یا انقباضی قلب می پردازد و اختلالات هدایتی و عضلانی قلب را تشخیص می دهد.همچنین نوار قلب وضعیت کلی بدن را تشخیص می دهد .مثلا مقدار پتاسیمی که در خون وجود دارد باعث تغییراتی در نوار قلب طبیعی می شود .همچنین سکته های مغزی و بیماریهای ریوی و مسمومیتهای دارویی نیز بر نوار قلب تاثیر می گذارند و پزشک می تواند آن را تشخیص دهد.
البته همیشه نمی توان از نوار قلب به عنوان تنها وسیله تشخیص بیماری های قلبی استفاده کرد .چون محدودیت های خاص خودش را دارد و نمی تواند خیلی ار بیماری ها را تشخیص دهد و بایستی از روش ها و آزمایشات دیگری بهره گرفت.لذا در این مواقع باید متخصص قلب تشخیص دهد که از نوار قلب باید استفاده شود یا از روش تشیصی دیگر.
نوار قلب چه چیزی را نشان می دهد؟
فعالیت الکتریکی در ECG بصورت اوج و فرودهای متناوب ثبت می شود.نوار قلب طبیعی از چندین موج و قطعه تشکیل شده است.هر دوره قلبی از یک موج P شروع و تا موج P بعدی ادامه می یابد. p یک موج نسبتا کوچک می باشد که انقباض دهلیز را نشان می دهد.سپس یک مکث کوتاه اتفاق می افتد و بعد آن ترکیب QRS دیده می شود که انگار خط نوار قلب حرکتی سریع به سمت پایین ، بالا و دو مرتبه به سمت پایین داشته است.ترکیب QRS به خاطر انقباض بطنها بوجود آمده است. بعد از یک مکث بلندتر موجT دیده می شود که نشان می دهد بطنها به طور ناگهانی پر شده اند.ECZ یک قطعه ST و چهار فاصله اصلی دارد: R-R PR QRS QT و هر کدام ازاین تغییرات یک نوع بیماری را در بدن نشان می دهند.
ECG بر روی صفحه های خاصی ثبت میشود که به خانههای مشبکی با مساحت ۱میلیمتر مربع تقسیم شدهاند.سرعت حرکت کاغذ نوار قلب معمولا ۲۵ میلیمتر در ثانیه می باشد که کوچکترین مربع عرضی (۱mm) معادل ۰۴/۰ ثانیه است و نشان دهنده محور افقی زمان می باشد. خانههای عمودی دامنه نشان دهنده موج مثبت یا منفی را نشان میده
نحوه انجام نوار قلب
برای گرفتن نوار قلب ،باید یمار پوست بالای قوزک پاها، مچ دستها و سینه را برهنه کند و یک گان بپوشد و روی تخت معاینه دراز بکشد.سپس تکنسین نوار قلب، بازو ، پا و قفسه سینه بیمار را از چربی و عرق پاک می کند و مردان باید موهای زائد روی سینه خود را بتراشند و سپس حدود ۱۰ الکترود فلزی کوچک بوسیله صفحات چسبنده، به نقاط مختلف و گاهی اوقات یک یا چند الکترود بر روی سایر نقاط قفسه سینه، گردن و پشت قرار می دهند ( یک عدد روی هر بازو و پا، شش عدد روی قسمت چپ قفسه سینه).
بعد از متصل شدن الکترود ها به پوست بیمار ،بیمار باید نفس های آرام و طبیعی بکشد ،ساکت باشد و از حرکات اضافه خودداری نماید.بیمار در حین انجام نوار قلب چیزی احساس نمی کند .تکنسین بعد گرفتن نوار قلب،الکترود ها را بر می دارد و بیمار می تواند لباس خود را بپوشد .بیمار حتما باید از تکنسین بپرسد که آیا نیازی هست که قبل از رفتن با بهترین متخصص قلب در تهران ملاقات کند یا نه.